Aktywne inwestowanie opiera się na założeniu, że skład portfela należy aktualizować co jakiś czas, jest to następstwem wahań koniunktury. Poszczególne fazy cyklu koniunkturalnego charakteryzują się odmiennymi cechami i tym samym determinują aktywną alokację aktywów. Klasyczny cykl koniunkturalny trwa zwykle od 2 do 5 lat i składa się z czterech faz:

1. Spowolnienie – w fazie tej następuje stopniowe podwyższanie stóp procentowych przez Bank Centralny w celu schłodzenia gospodarki, a to powoduje spadek akcji kredytowej i obniżanie się cen akcji oraz obligacji o stałym oprocentowaniu. Tych aktywów należy się wystrzegać. Do portfela powinno się natomiast dobrać przede wszystkim obligacje o zmiennym oprocentowaniu.
2. Recesja – ceny akcji w tej fazie wciąż pozostają w trendzie spadkowym, podobnie jak inflacja. Sytuacja taka sprzyja inwestycjom w obligacje o stałym oprocentowaniu, które powinny stanowić zdecydowanie największą część portfela inwestycyjnego. W tej fazie należy zatem inwestować w bezpieczne aktywa
3. Ożywienie – w gospodarce widoczna jest poprawa nastrojów, inflacja i stopy procentowe osiągają swoje minima, co skutkuje ekspansją kredytową. Wiodącymi aktywami w portfelu w tej fazie powinny być akcje, lecz mogą się w nim znaleźć również obligacje, czy nawet surowce.
4. Wzrost – w tej fazie rośnie inflacja oraz stopy procentowe, pojawiają się nowe inwestycje firm, które są skłonne podjąć kosztowne projekty, gdyż odnotowują ciągły wzrost sprzedaży. Inwestorzy powinni zatem w swoim portfelu utrzymywać akcje, które odzwierciedlają dobry nastrój na rynku i rosnącą gospodarkę, a także surowce.

Dobre decyzje inwestycyjne w poszczególnych fazach cyklu koniunkturalnego pozwolą na osiągnięcie ponadprzeciętnych stóp zwrotu wykorzystując aktualne warunki na rynku w fazie ożywienia oraz wzrostu. Efektywna alokacja przyczyni się również do minimalizowania strat, które mogłyby się pojawić w fazie spowolnienia i recesji.

Wyróżnia się kilka typów spółek, które zachowują się odmiennie w poszczególnych fazach cyklu koniunkturalnego. Można je podzielić na:

• Spółki typu growth (wzrostowe – ich cechą charakterystyczną jest wysokie ROE i dynamika EPS) oraz value (cechują je stabilne zyski i dywidendy)

• Duże spółki oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (tzw. MiŚ-e)

• Spółki defensywne (cechują je stabilne zyski, niezależnie od koniunktury giełdowej) oraz procykliczne (zależne od koniunktury)

Typy spółek a faza cyklu koniunkturalnego:

• Początek hossy/ożywienie – spółki typu growth oraz duże przedsiębiorstwa

• Środek hossy – spółki typu growth, procykliczne, MiŚ-e

• Koniec hossy – spółki typu value oraz defensywne (głównym celem jest utrzymanie zysków lub ograniczenie strat)

• Bessa – gotówka i obligacje (głównym celem jest utrzymanie kapitału)