Archiwum miesiąca: styczeń 2013

Profil i cele inwestora

Każdy inwestor na początku swojej kariery powinien określić swoje cele. Może nim być uzyskanie ponadprzeciętnej stopy zwrotu, zabezpieczenie portfela przed spadkiem jego wartości lub uzyskiwanie systematycznie dochodów, np. w postaci odsetek lub dywidend.

Po określeniu celów, inwestor powinien również zwrócić uwagę na swoje ograniczenia, do których można zaliczyć:

Potrzeby płynnościowe – osoby, które cenią sobie możliwość szybkiego wyjścia z inwestycji i otrzymania środków pieniężnych powinny wystrzegać się aktywów, których płynność jest ograniczona. Do takich inwestycji można zaliczyć np. nieruchomości, grunty czy dzieła sztuki.

Horyzont inwestycyjny – inwestorzy krótkoterminowi (często nazywani spekulantami) do podejmowania decyzji inwestycyjnych wykorzystują analizę techniczną, opierającą się na analizie wykresów notowań walorów firmy. Osoby, które interesuje dłuższy horyzont czasowy, zwracają uwagę przede wszystkim na fundamenty spółki, możliwości jej rozwoju w dłuższym czasie oraz perspektywy wzrostu branży, w której działa. Okres inwestycji będzie miał też wpływ na strukturę portfela.

Ograniczenia podatkowe i kosztowe – najbardziej widocznym ograniczeniem kosztowym są prowizje od zawieranych transakcji. Na tego typu koszty narażeni są przede wszystkim inwestorzy krótkoterminowi, którzy tradują dzień w dzień. Inwestorzy długoterminowi nie odczuwają ich tak bardzo. Muszą jednak zapłacić podatek od zysków kapitałowych w momencie gdy zamykają inwestycję.

Ograniczenia regulacyjne – chcąc działać zgodnie z prawem każdy inwestor powinien mieć na uwadze uregulowania prawne, które mają na celu zapewnić bezpieczeństwo obrotu oraz przejrzystość rynku.

Specyficzne warunki – do tej kategorii można zaliczyć np. ograniczone zasoby gotówkowe.

Aby profil inwestora był kompletny należy uzupełnić go o stosunek danej osoby do ryzyka. Inwestor może charakteryzować się skłonnością, awersją lub obojętnością względem ryzyka. Możliwość podjęcia ryzyka jest uzależniona od:

  • Celów inwestora
  • Istotności celów i konsekwencji ich niezrealizowania
  • Tolerowanej zmienności portfela.
  • Specyficznych czynników, np. długoterminowych zobowiązań czy potrzeb konsumpcyjnych

Wszystkie wspomniane powyżej elementy będą miały wpływ na kształtowanie się podstawowych charakterystyk portfela inwestycyjnego, czyli stopy zwrotu i ryzyka, ponieważ od nich będzie zależała struktura portfela.

Błędy inwestorów

Chcąc efektywnie inwestować na rynku kapitałowym należy wystrzegać się pewnych błędów, które mogą wpłynąć negatywnie na stopę zwrotu z inwestycji. Warto je znać, aby w przyszłości wystrzegać się zachowań, na które często nie zwraca się uwagi. Stosowane w dłuższej perspektywie mogą znacznie uszczuplić kapitał każdego inwestora. Do najczęściej popełnianych błędów zalicza się:

  1. Otwieranie zbyt dużych pozycji – jest to grzech chciwości, inwestorzy chcą jak najszybciej pomnożyć swój kapitał i inwestują znaczne środki w dane aktywa. W przypadku spadku ich kursu konsekwencje będą bardzo bolesne dla inwestora, gdyż spadek ten dotknie również znacznego kapitału zainwestowanego w te aktywa.
  2. Zbyt późne zamykanie pozycji przynoszących straty – stratne pozycje należy natychmiast zamykać, aby nie zanotować jeszcze większej straty kapitału. Bardzo często inwestorzy wierzą w swoje przewidywania, że „za chwilę kurs się odbije” i niestety w miarę upływu czasu coraz trudniej jest im zamknąć coraz bardziej stratną pozycję.
  3. Zbyt krótkie utrzymywanie pozycji przynoszących zyski – inwestorzy bardzo często zbyt szybko zamykają zyskowne pozycje, aby cieszyć się zarobionymi pieniędzmi, pomimo że nie są to kwoty bardzo wysokie. Wiąże się to również z niedostrzeganiem tego, że korzystny dla nas trend może być kontynuowany i zamknięcie pozycji będzie przedwczesne.
  4. Brak przygotowania planu działania przed otwarciem pozycji – jest to równoważne z improwizacją na rynku. Zanim inwestor otworzy pozycję powinien przeanalizować wszystkie możliwe scenariusze. Powinien wiedzieć wcześniej, kiedy ma się poddać i zamknąć pozycję, gdy ta zacznie przynosić straty. Jednocześnie ważne jest określenie warunków dalszego utrzymywania pozycji przynoszącej zyski
  5. Potrzeba ciągłej aktywności na rynku – powoduje, że każda potencjalna transakcja jest dla nas okazją. Należy określić potencjał danego ruchu (zysk) oraz ryzyko z nim związane. Dopiero wystąpienie ustalonego wcześniej stosunku zysk/ryzyko (np. 3:1) powinno być bodźcem do zawarcia transakcji.
  6. To tylko kilka najważniejszych błędów popełnianych przez inwestorów na rynku kapitałowym. Często zamiast zastanawiać się jak efektywnie pomnożyć kapitał należy zadać sobie pytanie jakich błędów trzeba się wystrzegać aby osiągnąć zamierzony cel.

Dochód i ryzyko

Dwoma podstawowymi wielkościami charakteryzującymi każdy portfel inwestycyjny jest osiągany z niego dochód mierzony oczekiwaną stopą zwrotu oraz ryzyko tej inwestycji mierzone najczęściej odchyleniem standardowym stopy zwrotu. Głównym celem każdego portfela inwestycyjnego jest uzyskanie stosunkowo wysokiej stopy zwrotu przy niskim ryzyku.

Pojęcie ryzyka nie jest jednoznaczne w finansach. Może byś ono rozumiane w dwojaki sposób i dlatego wyróżnia się dwie koncepcje tego zjawiska:

  1. Koncepcja negatywna – ryzyko rozumiane jako możliwość poniesienia straty;
  2. Koncepcja neutralna – ryzyko rozumiane jako możliwość osiągnięcia celu różnego od oczekiwanego (zarówno lepszego, jak i gorszego).

W teorii portfela stosuje się koncepcję neutralną, jako że odchylenie standardowe, które zostało przyjęte jako miernik ryzyka, uwzględnia zarówno dodatnie, jak i ujemne odchylenia stopy zwrotu od jej wartości oczekiwanej.

Powszechnie występującą zależnością jest fakt, iż wyższej stopie zwrotu odpowiada wyższe ryzyko i na odwrót. Od indywidualnych preferencji inwestora zależy czy wybierze on portfel charakteryzujący się niższym ryzykiem, a co za tym idzie niższą oczekiwaną stopą zwrotu, czy skonstruuje portfel, w skład którego wchodzić będą aktywa obarczone wyższym ryzykiem i mające zarazem większy potencjał wzrostu. Problemem tym zajmuje się teoria użyteczności, określająca komfort psychiczny i zadowolenie inwestora. Dzieli ona inwestorów na trzy kategorie: o awersji, skłonności oraz obojętności względem ryzyka.

Do pomiaru efektywności portfela można wykorzystać współczynnik zmienności, który ukazuje wielkość ryzyka przypadającego na jednostkę oczekiwanej stopy zwrotu. Jest on obliczany w bardzo prosty sposób, jako stosunek odchylenia standardowego danego portfela do oczekiwanej stopy zwrotu. Wadą tego wskaźnika jest konieczność stosowania jedynie dodatnich stóp zwrotu dla uzyskania wartości możliwych do interpretacji.

Szczegółową analizą tych dwóch charakterystyk portfela, jako pierwszy zajął się w 1952 r. Harry Markowitz, uznawany za ojca analizy portfelowej. Zwrócił on również uwagę na korelację między stopami zwrotu aktywów znajdujących się w portfelu. Doszedł do wniosku, iż poziom ryzyka portfela jest uzależniony od wartości współczynnika korelacji między poszczególnymi jego składnikami.