Archiwum miesiąca: czerwiec 2013

Stop lossy

W zarządzaniu portfelem inwestycyjnym niezmiernie ważną rzeczą jest kontrola ryzyka w ramach dopuszczalnej straty. Straty można kontrolować na dwa sposoby: na początku swojej inwestycji przyjmujemy, w jakich sytuacjach zamykamy pozycję i stosujemy się do tych zasad albo ustawiamy stop lossy. Pierwszy sposób jest zdecydowanie trudniejszy w realizacji, gdyż wymaga od inwestora dużej dyscypliny, stop lossy natomiast automatycznie zamykają naszą pozycję, gdy kurs danego waloru spadnie do określonego poziomu.Są to zlecenia sprzedaży Po Każdej Cenie (PKC) z limitem aktywacji.

Aspekty techniczne:

  1. Podlega ono aktywacji, jeśli kurs ostatniej transakcji jest równy lub niższy od limitu aktywacji
  2. W chwili przyjęcia do arkusza limit aktywacji tego zlecenia musi być niższy od kursu ostatniej transakcji
  3. Oprócz zlecenia stop loss istnieje również bardzo podobne, choć różniące się w jednej zasadniczej kwestii, zlecenie stop limit. Jedyna różnica między tymi zleceniami jest taka, że w przypadku stop limit, w momencie jego aktywacji, zlecenie jest realizowanie po cenie ustalonej przez inwestora, nie zaś PKC.

Zlecenia stop loss są istotne z kilku powodów:

  1. Eliminacja niepewności związanej z wielkością straty
  2. Przygotowanie się na najgorszy scenariusz
  3. Świadomość zagrożeń związanych ze spekulacją
  4. Umiejętność ponoszenia strat
  5. Nie można wygrywać za każdym razem
  6. Wyróżnia się kilka rodzajów zleceń stop loss:
  7. Oparte na zmienności (np. 2xATR)
  8. Wynikające z wykresów (np. opory i wsparcie, trend, zniesienia)
  9. Stopy wskaźnikowe (np. sygnały sprzedaży na MACD)
  10. Stopy nominalne (np. 3% pozycji)
  11. Stopy kapitałowe (jako % ogółu swojego kapitału)

Zlecenia stop loss są zatem odpowiedzią na dwie zasady inwestowania Grahama: po pierwsze nie trać, a po drugie nie zapomnij o zasadzie numer jeden. Używając tych zleceń zapewnimy bezpieczeństwo naszemu kapitałowi i będziemy mogli skupić się na wyszukiwaniu kolejnych okazji inwestycyjnych.

Zabezpieczenie portfela

Tworząc portfel inwestycyjny należy mieć na uwadze ryzyko, na jakie narażony jest inwestor. Nie wszystkie aktywa znajdujące się w portfelu generują podobne ryzyko i nie istnieje jedna metoda, która pozwala na zabezpieczenie się przed ryzykiem związanym z każdego rodzaju aktywem. Hedging można przeprowadzić najefektywniej, wykorzystując instrumenty pochodne takie jak kontrakty terminowe czy opcje.

Aby zabezpieczyć się przed ryzykiem wynikającym ze zmian wartości portfela replikującego indeks WIG20 można wykorzystać bezpośrednio kontrakty futures lub opcje, których instrumentem bazowym jest ten właśnie indeks. Oba instrumenty pochodne notowane są na GPW w Warszawie i każdy inwestor ma możliwość zabezpieczyć w ten sposób swój portfel, który został stworzony zgodnie ze strategią indeksowania. Aby tego dokonać, należy zająć krótką pozycję w odpowiedniej ilości kontraktów futures lub długą pozycję w odpowiedniej ilości opcji sprzedaży (put).

Liczba kontraktów lub opcji potrzebnych do zabezpieczenia portfela równa jest ilorazowi wartości portfela akcji i wartości jednego kontraktu terminowego/opcji. Tę liczbę należy skorygować o współczynnik beta obrazujący o ile procent zmieni się wartość portfela jeżeli wartość indeksu zmieni się o 1%. Jeżeli współczynnik beta jest niższy niż 1, wówczas zmiany wartości portfela są mniejsze niż zmiany indeksu; odwrotna sytuacja występuje, jeżeli współczynnik beta jest wyższy od 1. Natomiast przy becie równej 1 zmiany portfela i indeksu są identyczne.

Istnieje również możliwość zabezpieczenia się przed spadkiem wartości akcji tylko jednej spółki. Taką możliwość dają kontrakty terminowe na akcje, jednak na GPW notowane są tylko kontrakty na akcje największych spółek, a maksymalna liczba akcji przypadających na jeden kontrakt wynosi 1000 sztuk.

Na warszawskiej giełdzie istnieje również możliwość zajęcia pozycji w kontraktach terminowych na obligacje skarbu państwa, celem zabezpieczenia się przed niekorzystnymi zmianami stóp procentowych. Takiej możliwości nie mają niestety inwestorzy, którzy w swoim portfelu posiadają obligacje korporacyjne.

Inwestorzy posiadający w swoich portfelach walory denominowane w obcych walutach również mają możliwość zabezpieczenia się przed ryzykiem walutowym zajmując odpowiednie pozycje w walutowych kontraktach futures. Na polskiej giełdzie możliwe jest zabezpieczenie się przed zmianami kursów następujących walut: USD, EUR, CHF.

Należy wspomnieć o tym, że idealne zabezpieczenie portfela kontraktami terminowymi pozwala uniknąć dotkliwych strat w sytuacji spadku wartości elementów tego portfela, ale również nie pozwala zarobić w przypadku znacznych wzrostów wartości aktywów. Osoba zabezpieczająca się w ten sposób wie z góry, jaki będzie wynik tej transakcji, niezależnie od kształtowania się kursów aktywów znajdujących się w portfelu. W przypadku, gdy czas zapadalności kontraktów i wyprzedaży aktywów z portfela nie są identyczne, występuje wtedy ryzyko bazy, czyli sytuacja w której kurs kontraktów terminowych różni się od kursu zabezpieczanych aktywów.

Zabezpieczając się natomiast za pomocą opcji put, inwestor zapewnia sobie komfort, że wartość jego portfela nie spadnie poniżej określonego poziomu, a w przypadku wzrostów jego zyski nie są niczym ograniczane (jedynie są korygowane o cenę zakupionych opcji).

Zasady zarządzania portfelem

Zarządzanie portfelem inwestycyjnym jest tylko z pozoru proste. W praktyce pojawiają się pewne problemy, którym stawić czoła musi każdy inwestor. Istnieją trzy fundamentalne zasady zarządzania kapitałem, których przestrzeganie pozwoli na efektywne zarządzanie portfelem i realizację ponadprzeciętnych stóp zwrotu. Są one następujące:

  • Realizuj małe straty i pozwól zyskom rosnąć – jest to jak najbardziej oczywista zasada, jednak wielu inwestorów popełnia błędy utrzymując zbyt długo stratne pozycje z nadzieją, że trend się odwróci, albo zamykając zbyt szybko pozycje przynoszące zyski. Należy odstawić na bok emocje i posłużyć się chłodną kalkulacją oraz realizować przyjęte na samym początku założenia w jaki sposób będziemy inwestować (za każdym razem powinno się reagować na ustalone wcześniej sygnały wejścia i wyjścia)
  • Nie pozwól by zysk zmienił się w stratę – niezmiernie ważna jest dyscyplina w zamykaniu pozycji, które zaczynają przynosić stratę. Jeżeli inwestor działa pod wpływem zbyt silnych emocji lub nie chce zamykać pozycji, ponieważ według jego przewidywań za chwilę trend odwróci się na korzystny, powinien postawić stop lossy, które automatycznie zamkną stratną pozycję
  • Nie ryzykuj całego kapitału (ani dużej części) w jednej transakcji – często popełnianym błędem jest zawarcie transakcji pochłaniającej znaczny kapitał inwestora. Jest to posunięcie bardzo ryzykowne, gdyż nie stosując dywersyfikacji narażamy się na znaczne wahania wartości naszego portfela. Innym niebezpieczeństwem jest fakt, iż chcąc zamknąć bardzo dużą pozycję, nie zostanie ona zamknięta w jednej transakcji tylko w kilku po różnych kursach ze względu na jej wielkość.

Stosowanie się do powyższych trzech podstawowych zasad zarządzania portfelem inwestycyjnym pozwoli na ograniczenie strat, gdyż inwestor jedynie nad nimi może mieć kontrolę. Zawierając na rynku wiele transakcji najważniejszą rzeczą nie jest to, aby zawrzeć więcej transakcji zyskownych niż stratnych, lecz najważniejsza jest wielkość tych transakcji. Nie powinno się dopuścić do sytuacji, w której mimo większej ilości transakcji zyskownej nasz kapitał się zmniejsza, bo nie potrafimy w porę ciąć strat.