Cykl koniunkturalny

3 komentarze

Aktywne inwestowanie opiera się na założeniu, że skład portfela należy aktualizować co jakiś czas, jest to następstwem wahań koniunktury. Poszczególne fazy cyklu koniunkturalnego charakteryzują się odmiennymi cechami i tym samym determinują aktywną alokację aktywów. Klasyczny cykl koniunkturalny trwa zwykle od 2 do 5 lat i składa się z czterech faz:

  1. Spowolnienie – w fazie tej następuje stopniowe podwyższanie stóp procentowych przez Bank Centralny w celu schłodzenia gospodarki, a to powoduje spadek akcji kredytowej i obniżanie się cen akcji oraz obligacji o stałym oprocentowaniu. Tych aktywów należy się wystrzegać. Do portfela powinno się natomiast dobrać przede wszystkim obligacje o zmiennym oprocentowaniu.
  2. Recesja – ceny akcji w tej fazie wciąż pozostają w trendzie spadkowym, podobnie jak inflacja. Sytuacja taka sprzyja inwestycjom w obligacje o stałym oprocentowaniu, które powinny stanowić zdecydowanie największą część portfela inwestycyjnego. W tej fazie należy zatem inwestować w bezpieczne aktywa
  3. Ożywienie – w gospodarce widoczna jest poprawa nastrojów, inflacja i stopy procentowe osiągają swoje minima, co skutkuje ekspansją kredytową. Wiodącymi aktywami w portfelu w tej fazie powinny być akcje, lecz mogą się w nim znaleźć również obligacje, czy nawet surowce.
  4. Wzrost – w tej fazie rośnie inflacja oraz stopy procentowe, pojawiają się nowe inwestycje firm, które są skłonne podjąć kosztowne projekty, gdyż odnotowują ciągły wzrost sprzedaży. Inwestorzy powinni zatem w swoim portfelu utrzymywać akcje, które odzwierciedlają dobry nastrój na rynku i rosnącą gospodarkę, a także surowce.

Dobre decyzje inwestycyjne w poszczególnych fazach cyklu koniunkturalnego pozwolą na osiągnięcie ponadprzeciętnych stóp zwrotu wykorzystując aktualne warunki na rynku w fazie ożywienia oraz wzrostu. Efektywna alokacja przyczyni się również do minimalizowania strat, które mogłyby się pojawić w fazie spowolnienia i recesji.

Wyróżnia się kilka typów spółek, które zachowują się odmiennie w poszczególnych fazach cyklu koniunkturalnego. Można je podzielić na:

  • Spółki typu growth (wzrostowe – ich cechą charakterystyczną jest wysokie ROE i dynamika EPS) oraz value (cechują je stabilne zyski i dywidendy)
  • Duże spółki oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (tzw. MiŚ-e)
  • Spółki defensywne (cechują je stabilne zyski, niezależnie od koniunktury giełdowej) oraz procykliczne (zależne od koniunktury)

Typy spółek a faza cyklu koniunkturalnego:

  • Początek hossy/ożywienie – spółki typu growth oraz duże przedsiębiorstwa
  • Środek hossy – spółki typu growth, procykliczne, MiŚ-e
  • Koniec hossy – spółki typu value oraz defensywne (głównym celem jest utrzymanie zysków lub ograniczenie strat)
  • Bessa – gotówka i obligacje (głównym celem jest utrzymanie kapitału)

Optymalizacja podatkowa

Dodaj komentarz

Żyjemy w świecie, na którym podatki spotykają nas na każdym kroku (akcyza, VAT, PIT, CIT, podatek od dochodów kapitałowych,…). Słowa Benjamina Franklina: „Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki” nie sprawdzają się jednak w każdym przypadku, gdyż istnieją sposoby na odroczenie płatności podatku lub nawet całkowite uniknięcie jego zapłacenia.

Dzisiejsze regulacje prawne pozwalają na całkowite uniknięcie zapłacenia podatku Belki. Jest to możliwe dzięki IKE, z którego środki wypłacone po ukończeniu 60. roku życia (lub 55 w szczególnym przypadku) są zwolnione z tego podatku. Indywidualne Konto Emerytalne może przyjmować różne formy: lokaty, rachunku maklerskiego czy inwestycji w tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.

Istnieją także sposoby na odroczenie płatności podatku. Odroczenie takie jest korzystne z punktu widzenia inwestora, ze względu na zmianę wartości pieniądza w czasie, a także dlatego że przez ten czas pieniądze mogą dla nas pracować. Podatek od odpłatnego zbycia papierów wartościowych, kiedy podatek płaci inwestor, można odroczyć na kilka sposobów:

  • Sprzedaż i ponowne odkupienie spółek, na których posiadamy sporą stratę – metoda ta wymaga od inwestora śledzenia faktycznych zysków i strat na poszczególnych akcjach
  • Wstrzymanie się ze sprzedażą walorów co najmniej do początku nowego roku podatkowego
  • Wykorzystanie IKE w domu maklerskim, w którym jest założony zwykły rachunek maklerski. Wtedy podatek Belki płacimy dopiero po wypłaceniu środków z tego rachunku. Ten sposób ma jednak pewne ograniczenia, gdyż maksymalna roczna kwota jaką inwestor może wpłacić na rachunek maklerski prowadzony w ramach IKE to trzykrotność przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce na dany rok
  • Wykorzystanie emisji z prawem poboru, gdy wartość prawa poboru przekracza znacząco dotychczasowy zysk osiągnięty na akcjach tej spółki. Czynnością jaką powinien wykonać inwestor, jest jednoczesna sprzedaż posiadanych akcji i objęcie nowej emisji w dniu odcięcia praw poboru. Dzięki tej operacji wykazujemy stratę, od której oczywiście nie odprowadza się podatku
  • Konwersja jednostek uczestnictwa  pomiędzy różnymi subfunduszami jednego TFI.

Istnieje zatem kilka sposobów na optymalizację podatkową swoich inwestycji, należy jednak pamiętać, że prawo podatkowe często się zmienia i niektóre metody optymalizacji mogą stać się nieaktualne. Dobrze jest zatem czasami skorzystać z pomocy doradcy podatkowego, który podpowie jak zgodnie z prawem uniknąć lub odroczyć zapłatę podatku.

Proces zarządzania portfelem inwestycyjnym

Dodaj komentarz

Zarządzanie portfelem inwestycyjnym jest procesem trudnym i bardzo ważnym z punktu widzenia oczekiwanych efektów w postaci zadowalającej stopy zwrotu.

Wyróżnia się pięć etapów tego procesu:

  1. Określenie profilu inwestora – ma na celu ustalenie ekspozycji inwestora na ryzyko oraz horyzontu inwestycyjnego. Bierze się tu pod uwagę takie aspekty jak wiek, wykształcenie, sytuację majątkową, status rodzinny czy poziom wiedzy o inwestowaniu
  2. Zdefiniowanie celów inwestycyjnych – najczęściej definiowane cele to:
  3. Maksymalizacja zainwestowanego kapitału
  4. Otrzymywanie stałych i regularnych przychodów z zainwestowanego kapitału
  5. Ochrona zainwestowanego kapitału
  6. Duża płynność inwestycji
  7. Strategiczna alokacja aktywów – polega ona na określeniu struktury portfela ze względu na występujące w nim poszczególne grupy aktywów. Struktura ta zdeterminowana jest przez cele inwestycyjne inwestora. Wśród aktywów mogą znaleźć się zarówno instrumenty finansowe, jak i aktywa niefinansowe takie jak nieruchomości czy metale szlachetne.
  8. Budowa portfela poprzez dobór odpowiednich aktywów – jest to najważniejszy etap budowy portfela. Doboru aktywów dokonuje się na podstawie wcześniej ustalonej struktury portfela.
  9. Bieżąca kontrola i analiza portfela, które mają za zadanie ustalenie czy założone cele inwestycyjne są realizowane

Wśród metod alokacji aktywów wyróżnia się cztery podstawowe:

  1. Metoda alokacji integracyjnej – pozwala ona na oddzielną ocenę ogólnych warunków inwestycyjnych i indywidualnych celów inwestycyjnych. Dzięki temu możliwa jest optymalizacja jednego z celów: maksymalizacja stopy zwrotu przy zadanym poziomie ryzyka lub minimalizacja ryzyka przy zadanej stopie zwrotu
  2. Metoda alokacji strategicznej – jest ona wykorzystywana przy podejmowaniu długoterminowych decyzji inwestycyjnych. Głównym celem stosowania tej metody jest zapewnienie osiągnięcia założonej stopy zwrotu przy określonym poziomie ryzyka
  3. Metoda alokacji taktycznej – celem tej metody jest zapewnienie stałego poziomu ryzyka portfela w długim terminie. Jeżeli ryzyko przypisane do danego aktywa rośnie, to jego udział w portfelu powinien być mniejszy
  4. Metoda alokacji bezpiecznej – polega ona na ustaleniu struktury kapitału w taki sposób, by oczekiwana stopa zwrotu oraz ryzyko danej inwestycji utrzymywane było na stałym poziomie. W celu optymalizacji składu portfela należy na bieżąco podejmować decyzje odnośnie zakupu lub sprzedaży określonych jego składników.

Strategie zarządzania portfelem

Dodaj komentarz

Istnieje wiele strategii zarządzania portfelem, ogólnie rzecz biorąc wyróżnia się dwie podstawowe:

  • Pasywne – opierają się one na założeniu długiego horyzontu inwestycyjnego. Podstawową cechą strategii pasywnych jest uzyskanie określonego zysku przy ograniczonym poziomie ryzyka. Istnieją dwie podstawowe metody pasywnego zarządzania portfelem: strategia kup i trzymaj oraz dokładna replikacja indeksów giełdowych, która pozwala na osiąganie wyników bardzo zbliżonych do naśladowanego indeksu. Do najważniejszych korzyści płynących z tej strategii zaliczyć można ograniczone wahania wartości portfela oraz minimalizację ryzyka wynikającego z niewłaściwego doboru aktywów do portfela
  • Aktywne – zakładają one konstrukcję portfela w oparciu o założenie braku efektywności rynku, co umożliwia osiąganie ponadprzeciętnych stóp zwrotu z inwestycji. Tego typu strategię mogą stosować osoby mające czas na bieżącą analizę kształtowania się kursów walorów znajdujących się w ich portfelu i podejmowanie adekwatnych decyzji (zakup lub sprzedaż danego instrumentu). Aktywne strategie inwestowania polegają na ciągłym monitorowaniu trendów rynkowych, a decyzje podejmowane są zwykle poprzez analizę techniczną lub fundamentalną. Analiza techniczna polega na podejmowaniu decyzji inwestycyjnych na podstawie kształtowania się kursu akcji, a konkretnie na podstawie przewidywań co do przyszłego kształtowania się tego kursu. Analiza fundamentalna natomiast stara się odpowiedzieć na pytanie, które spółki są niedowartościowane, a tym samym stanowią atrakcyjną inwestycję. Często aktywne metody inwestowania określane są mianem spekulacji, a to ze względu na formułowanie oczekiwań, co do przyszłej wartości danych walorów i inwestowanie zgodnie z przypuszczeniami.

Strategie zarządzania portfelem składającym się wyłącznie z instrumentów dłużnych są zbliżone do strategii wykorzystywanych przy zarządzaniu portfelem, składającym się z różnych aktywów, jednak występują tu dwie specyficzne strategie:

  • Strategia dopasowania przepływów pieniężnych – polega ona na dopasowaniu dodatnich przepływów pieniężnych do ujemnych przepływów, z tym że dopasowywanie rozpoczyna się od ostatniego ujemnego przepływu, a kończy na pierwszym. Idealną sytuacją jest znalezienie takich obligacji, których terminy zapadalności pokrywają się z terminami płatności zobowiązań.
  • Strategia immunizacji – jej celem jest konstrukcja portfela w taki sposób, aby zapewnić określony dochód w określonym czasie, bez względu na zmiany stóp procentowych. Dokonuje się tego poprzez dopasowanie czasu trwania (durtion) portfela do okresu płatności zobowiązań.

 

Budowa portfela

Dodaj komentarz

Dobrze zdywersyfikowany portfel inwestycyjny powinien zawierać, oprócz ryzykownych aktywów takich jak np. akcje, również instrumenty wolne od ryzyka. Pozwalają one zabezpieczyć portfel przed znacznym spadkiem jego wartości. Zapewniają tym samym komfort psychiczny, wynikający z poczucia bezpieczeństwa przed utratą całego majątku. Do tego typu instrumentów zalicza się bony skarbowe oraz obligacje skarbowe. Czasem do tego grona włącza się również depozyty bankowe, jednak nie są one tak bezpieczne jak wyżej wymienione instrumenty. Powodowane jest to tym, iż bank jako podmiot działający na wolnym rynku może upaść, podobnie jak inne firmy, niedziałające w sektorze finansowym.

Istnienie aktywów wolnych od ryzyka uwzględnia również teoria portfelowa. Zgodnie z tą teorią portfel rynkowy, który ma symbolizować cały rynek i jest złożony wyłącznie z akcji, można połączyć z portfelem instrumentów wolnych od ryzyka. W wyniku tej operacji stopa zwrotu z tak skonstruowanego portfela będzie niższa niż stopa z portfela rynkowego. Jest to „koszt”, który należy ponieść w zamian za poczucie bezpieczeństwa. Oczekiwana stopa zwrotu z portfela zawierającego zarówno akcje, jak i aktywa pozbawione ryzyka równa jest średniej ważonej stopie zwrotu z portfeli będących jego składowymi.

Wg teorii portfelowej prosta w układzie dochód-ryzyko przechodząca przez punkty odpowiadające aktywom wolnym od ryzyka oraz portfelowi rynkowemu, wyznacza zbiór kombinacji portfeli efektywnych jakie można uzyskać poprzez manipulowanie udziałami danych aktywów. Portfele efektywne charakteryzują się następującą właściwością:

  • Mają najwyższą stopę zwrotu przy danym poziomie ryzyka, albo
  • Mają najniższe ryzyko przy danej stopie zwrotu.
  • Wspomniana prosta nazwana została CML, czyli linią rynku kapitałowego. Wynika z tego, iż oczekiwana stopa zwrotu z portfela efektywnego jest liniową funkcją ryzyka tego portfela.
  • Stopą zwrotu wolną od ryzyka jest najczęściej oprocentowanie bonów skarbowych, 10-letnich obligacji skarbowych lub depozytów na międzynarodowym rynku bankowym (LIBOR, WIBOR, EURIBOR).