Archiwa tagu: ryzyko inwestycyjne

Dywersyfikacja Ryzyka

Ryzyko portfela ściśle wiąże się z pojęciem dywersyfikacji. Jest to zabieg, polegający na zróżnicowaniu portfela inwestycyjnego i pozwalający ograniczyć ryzyko poprzez dobór odpowiednich aktywów. Założeniem dywersyfikacji jest fakt, iż straty poniesione z inwestycji w jedne aktywa, rekompensowane są zyskami z innych aktywów, wchodzących w skład tego samego portfela. Zatem współczynnik korelacji między poszczególnymi spółkami powinien być jak najniższy, aby maksymalnie ograniczyć ryzyko.

Stosując dywersyfikację ważne jest, aby optymalnie dobrać udziały poszczególnych aktywów w portfelu w celu zminimalizowania jego ryzyka. Dzięki temu zabiegowi można ograniczyć jedynie ryzyko specyficzne, gdyż ryzyko systematyczne (rynkowe) odnosi się do całego rynkui jest związane z czynnikami ogólnoekonomicznymi. Ryzyko całkowite natomiast, zmniejsza się wraz ze wzrostem ilości spółek wchodzących w skład portfela, poprzez redukcję ryzyka specyficznego (niesystematycznego). Spadek ten jest najbardziej widoczny przy doborze do portfela od 20 do 25 spółek, natomiast dalsze zwiększanie ilości spółek zmniejsza jedynie nieznacznie ryzyko systematyczne. Prowadzi to do przedywersyfikowania portfela, co jest widoczne w kosztach zarządzania nim, które są wyższe od korzyści wynikających ze spadku ryzyka.

Dywersyfikując swój portfel nie należy brać pod uwagę jedynie inwestycji na rynku kapitałowym (akcje, obligacje). Inwestor powinien również rozważyć zakup innych aktywów, niekoniecznie finansowych. Głównym celem dywersyfikacji jest ograniczenie ryzyka poprzez dobór do portfela aktywów, których ceny nie są ze sobą skorelowane. Zatem w portfelu mogą znaleźć się zarówno akcje, obligacje, jak i nieruchomości, metale szlachetne, czy choćby wino.

Dywersyfikacja zależy od wielu czynników, do których zaliczyć można m.in. wielkość środków posiadanych przez inwestora, preferowaną długość inwestycji czy cel inwestycyjny określany często jako wymagana stopa zwrotu. Kluczowy jest stosunek inwestora do ryzyka: osoby cechujące się skłonnością do ryzyka będą akceptowały wyższy poziom ryzyka swojego portfela niż osoby o awersji do ryzyka.

Podział ryzyka

Ryzyko związane z posiadaniem akcji można podzielić na:

  • Specyficzne – dywersyfikowalne – jest ono ściśle związane z inwestycją w akcje konkretnej spółki. Odnosi się ono do takich aspektów działalności podmiotu jak: zarządzanie firmą, płynność finansowa, wykorzystywana technologia czy dostępność surowców;
  • Systematyczne – rynkowe, niedywersyfikowalne – związane z ogólną sytuacją rynkową, z działaniem sił zewnętrznych, na które spółka nie ma wpływu. Na wielkość tego ryzyka mają wpływ przede wszystkim czynniki ogólnoekonomiczne.
  • Ryzyko specyficzne i systematycznie łącznie zwane jest ryzykiem rynkowym. Można je zminimalizować stosując dywersyfikację, która dzięki doborowi do portfela określonej ilości odpowiednich spółek pozwala ograniczyć ryzyko specyficzne.

W ramach ryzyka systematycznego można wyróżnić:

  • Ryzyko stopy procentowej – ma ono szczególne znaczenie w odniesieniu do dłużnych papierów wartościowych o stałym oprocentowaniu, ale inne instrumenty finansowe jak np. akcje również są pośrednio narażone na wahania stóp procentowych. Wzrost stóp powoduje spadek wartości obligacji o stałym oprocentowaniu, gdyż nowo wyemitowane mogą charakteryzować się wyższym kuponem odsetkowym. Wzrost ten powoduje zatem migrację kapitału z rynku akcji na atrakcyjniejszy rynek obligacji, powodując spodek wartości akcji;
  • Ryzyko walutowe – jaka sama nazwa wskazuje tyczy się ono instrumentów finansowych nominowanych w walucie obcej. Wahania kursów walutowych mogą spowodować, że faktyczna stopa zwrotu może się różnić od tej osiągniętej w walucie obcej, np. w przypadku aprecjacji PLN względem USD (spadek kursu USD/PLN) zysk z inwestycji denominowanej w dolarach będzie malał i na odwrót;
  • Ryzyko rynkowe – inaczej ryzyko zmian kursów giełdowych;
  • Ryzyko inflacji – wysoka inflacja powoduje spadek realnych zysków z inwestycji i jej wpływ jest najbardziej widoczny w odniesieniu do dłużnych instrumentów finansowych o stałym oprocentowaniu;
  • Ryzyko polityczne – dotyczy ono możliwości wystąpienia zawirowań związanych z grą polityczną. Wyróżnia się tutaj takie czynniki jak wojna, polityka podatkowa, ingerencja rządu w wolny rynek;

W ramach ryzyka niesystematycznego wyróżniamy:

  • Ryzyko niedotrzymania warunków – dotyczy ono głównie instrumentów dłużnych, gdzie istnieje możliwość, że emitent nie wywiąże się ze swoich zobowiązań, nie wypłaci inwestorowi należnych odsetek lub innych ustalonych w umowie korzyści;
  • Ryzyko biznesu – jest ono ściśle związane z działalnością prowadzoną przez spółkę
  • Ryzyko zarządzania – związane jest bezpośrednio z kompetencjami zarządu i sposobem kierowania spółką;
  • Ryzyko finansowe – odnosi się głównie do struktury kapitałowej spółki i rośnie w miarę wzrostu zadłużenia podmiotu. Wysoka dźwignia finansowa może być powodem dużych wahań rentowności;
  • Ryzyko bankructwa – w największym stopniu zagraża ono akcjonariuszom z uwagi na fakt, iż w przypadku bankructwa spółki to obligatariusze mają pierwszeństwo przed właścicielami do ubiegania się o zaspokojenie roszczeń z majątku likwidowanego podmiotu;
  • Ryzyko płynności – jest to możliwość wystąpienia sytuacji, w której nie będzie możliwa sprzedaż danego instrumentu w krótkim czasie po określonej cenie.

Natężenie ryzyka uzależnione jest od długości okresu inwestycji. W długim okresie ryzyko inwestycyjne jest na niskim poziomie, gdyż wszelkie wahania kursów wygładzają się w długim terminie i nie mają dla inwestora zbyt dużego znaczenia. Inwestorzy krótkoterminowi natomiast są w większym stopniu narażeni na wahania wartości aktywów i tym samym ponoszą wyższe ryzyko.

Na dochód mierzony stopą zwrotu ma wpływ zysk kapitałowy uzyskany ze zbycia po wyższej cenie uprzednio zakupionego instrumentu oraz otrzymane dodatkowo odsetki (od obligacji) a także dywidendy (od akcji).