Archiwa tagu: dywersyfikacja ryzyka

Zarządzanie portfelem inwestycyjnym cz.1

Zarządzanie portfelem inwestycyjnym nie jest procesem prostym, gdyż wymaga od inwestora poświęcenia odpowiedniej ilości czasu oraz dyscypliny w jego systematycznym monitorowaniu. Istnieją dwa podstawowe cele zarządzania portfelem:
Osiągnięcie ponadprzeciętnej stopy zwrotu;

Całkowita dywersyfikacja celem wyeliminowania ryzyka specyficznego.
Do oceny efektywności zarządzania portfelem inwestycyjnym wykorzystuje się kilka mierników wywodzących się z teorii portfela Markowitza. Dają one wynik w postaci liczbowej, a są to:

  • Wskaźnik Sharpe`a

wskaźnik Sharpa

Określa on wysokość premii za ryzyko, która przypada na jednostkę ryzyka całkowitego inwestycji mierzonego odchyleniem standardowym. Pozwala on na porównanie między sobą portfeli charakteryzujących się różnymi stopami zwrotu i poziomami ryzyka.
Im wyższa wartość wskaźnika Sharpe`a, tym wyższa nadwyżka stopy zwrotu z portfela w odniesieniu na jednostkę ryzyka całkowitego. Ujemne wartości wskazują, że dany portfel zanotował stopę zwrotu niższą niż stopa zwrotu z aktywów wolnych od ryzyka.

  • Wskaźnik Treynora

wskaźnik TreynoraObrazuje on wysokość premii za ryzyko, przypadającą na jednostkę ryzyka portfela mierzonego współczynnikiem beta. Poprzez zastosowanie w mianowniku współczynnika beta zamiast odchylenia standardowego, wskaźnik Treynora uwzględnia jedynie ryzyko systematyczne, zatem zakłada doskonałą dywersyfikację. Słabo zdywersyfikowany portfel może być wyżej w rankingu stworzonym wg wskaźnika Treynor`a niż wg wskaźnika Sharpe`a.

Im większa jego wartość, tym wyżej w rankingu plasuje się dany portfel.
Wskaźnik ten znajduje zastosowanie wśród portfeli słabo zdywersyfikowanych.
Jeśli jest on wyższy niż dla portfela rynkowego, oznacza to że portfel jest niedowartościowany. Powyższe dwa wskaźniki mają jednak wspólną wadę: dają wyniki w wartościach względnych i pozwalają jedynie na stworzenie rankingu portfeli, lecz nie obrazują różnic w poziomach ich rentowności.

Dywersyfikacja Ryzyka

Ryzyko portfela ściśle wiąże się z pojęciem dywersyfikacji. Jest to zabieg, polegający na zróżnicowaniu portfela inwestycyjnego i pozwalający ograniczyć ryzyko poprzez dobór odpowiednich aktywów. Założeniem dywersyfikacji jest fakt, iż straty poniesione z inwestycji w jedne aktywa, rekompensowane są zyskami z innych aktywów, wchodzących w skład tego samego portfela. Zatem współczynnik korelacji między poszczególnymi spółkami powinien być jak najniższy, aby maksymalnie ograniczyć ryzyko.

Stosując dywersyfikację ważne jest, aby optymalnie dobrać udziały poszczególnych aktywów w portfelu w celu zminimalizowania jego ryzyka. Dzięki temu zabiegowi można ograniczyć jedynie ryzyko specyficzne, gdyż ryzyko systematyczne (rynkowe) odnosi się do całego rynkui jest związane z czynnikami ogólnoekonomicznymi. Ryzyko całkowite natomiast, zmniejsza się wraz ze wzrostem ilości spółek wchodzących w skład portfela, poprzez redukcję ryzyka specyficznego (niesystematycznego). Spadek ten jest najbardziej widoczny przy doborze do portfela od 20 do 25 spółek, natomiast dalsze zwiększanie ilości spółek zmniejsza jedynie nieznacznie ryzyko systematyczne. Prowadzi to do przedywersyfikowania portfela, co jest widoczne w kosztach zarządzania nim, które są wyższe od korzyści wynikających ze spadku ryzyka.

Dywersyfikując swój portfel nie należy brać pod uwagę jedynie inwestycji na rynku kapitałowym (akcje, obligacje). Inwestor powinien również rozważyć zakup innych aktywów, niekoniecznie finansowych. Głównym celem dywersyfikacji jest ograniczenie ryzyka poprzez dobór do portfela aktywów, których ceny nie są ze sobą skorelowane. Zatem w portfelu mogą znaleźć się zarówno akcje, obligacje, jak i nieruchomości, metale szlachetne, czy choćby wino.

Dywersyfikacja zależy od wielu czynników, do których zaliczyć można m.in. wielkość środków posiadanych przez inwestora, preferowaną długość inwestycji czy cel inwestycyjny określany często jako wymagana stopa zwrotu. Kluczowy jest stosunek inwestora do ryzyka: osoby cechujące się skłonnością do ryzyka będą akceptowały wyższy poziom ryzyka swojego portfela niż osoby o awersji do ryzyka.

Rodzaje dywersyfikacji

Dywersyfikację, czyli zróżnicowanie portfela inwestycyjnego można przeprowadzić na kilka różnych sposobów. Wyróżnia się:

1. Dywersyfikację z uwzględnieniem korelacji stóp zwrotu

Jest to najskuteczniejszy rodzaj dywersyfikacji, który ma u podstaw regułę, mówiącą że aby stworzyć portfel o niskim ryzyku należy do niego dobrać instrumenty, których współczynnik korelacji przyjmuje wartość ujemną. Powoduje to, że spadek stóp zwrotu z jednej spółki jest rekompensowany wzrostem stóp zwrotu z innej.

Ten rodzaj dywersyfikacji, mimo że skuteczny, wymaga od inwestora indywidualnego stosowania narzędzi statystycznych, które mogą przysporzyć problemów osobom, nie posiadającym wiedzy z tego zakresu. Dodatkowo, niezbędne są długie szeregi czasowe, zawierające dostateczną ilość obserwacji historycznych stóp zwrotu.

2. Dywersyfikacja prosta

Polega ona na doborze do portfela dużej ilości spółek, z zastrzeżeniem, że ich udziały w portfelu powinny być zbliżone. Ten rodzaj dywersyfikacji nie we wszystkich przypadkach daje efekt w postaci redukcji ryzyka całego portfela.Pośród losowo wybranych spółek, mogą wystąpić dwie, o bardzo wysokim współczynniku korelacji, przez co pozytywny efekt wynikający z dywersyfikacji nie wystąpi.

3. Dywersyfikacja międzysektorowa

Jej specyficzną cechą jest dobór do portfela spółek należących do różnych sektorów. Podstawą do takiego zróżnicowania portfela jest opinia, iż różne sektory są w różnym stopniu podatne na wahania koniunkturalne. Dywersyfikacja taka jest skuteczna na rozwiniętych rynkach, na których notowana jest duża ilość spółek. Wtedy najlepiej widoczne jest powiązanie rynku kapitałowego z gospodarką.

4. Dywersyfikacja ze względu na wielkość

Dywersyfikacja taka polega na doborze do portfela spółek, o różnej wielkości rynkowej. Ten rodzaj zróżnicowania portfela opiera się na przekonaniu, iż spółki o różnej wielkości inaczej reagują na wahania rynku.

5. Dywersyfikacja międzynarodowa

Inaczej dywersyfikacja geograficzna – polega ona na doborze do portfela spółek z różnych krajów. Opiera się na przekonaniu, że gospodarki różnych krajów nie są ze sobą ściśle powiązane, więc istnieje duże prawdopodobieństwo znalezienia spółek, których stopy zwrotu będą ze sobą ujemnie skorelowane.

Stosując któryś z wyżej wymienionych sposobów redukcji ryzyka portfela należy mieć na uwadze fakt, iż efektywna dywersyfikacja powinna dotyczyć maksymalnie 20-25 spółek. Dobór większej ilości podmiotów do portfela może skutkować tzw. przedywersyfikowaniem, czyli sytuacją w której koszty obsługi portfela będą niższe niż korzyści związane z ograniczeniem ryzyka.

Należy również pamiętać, że dywersyfikacja pozwala na ograniczenie jedynie ryzyka specyficznego, natomiast nie ma żadnego wpływu na minimalizację ryzyka systematycznego związanego z całym rynkiem.